Vào ngày 16/6/2022, Luật Sở hữu trí tuệ số 07/2022/QH15 đã được Quốc hội thông qua với sự sửa đổi và bổ sung một số điều (sau đây được gọi là Luật SHTT sửa đổi 2022). Được thực hiện hơn 100 sửa đổi và bổ sung, Luật SHTT sửa đổi 2022 đã điều chỉnh nhiều khía cạnh, đặc biệt là liên quan đến bảo hộ nhãn hiệu. Bài viết dưới đây sẽ phân tích các điểm cụ thể về bảo hộ nhãn hiệu được thay đổi và bổ sung theo Luật SHTT sửa đổi 2022.

1. Nhãn hiệu âm thanh chính thức được bảo hộ

Luật SHTT sửa đổi 2022 đã thêm việc bảo hộ nhãn hiệu âm thanh, bổ sung cho nhãn hiệu dưới dạng dấu hiệu không nhìn thấy được. Đây là một thay đổi quan trọng của Luật SHTT sửa đổi 2022. Định nghĩa về nhãn hiệu đã được điều chỉnh để bao gồm dấu hiệu âm thanh, được thể hiện dưới dạng đồ họa. Điều này đòi hỏi mẫu nhãn hiệu âm thanh phải là tệp âm thanh và có phiên bản đồ họa của âm thanh đó.

Nhãn hiệu âm thanh là một hình thức nhãn hiệu mới sử dụng âm thanh để nhận biết thay vì dựa trên hình ảnh. Tuy nhiên, chức năng của nhãn hiệu âm thanh vẫn giống như nhãn hiệu truyền thống, có khả năng phân biệt và giúp người tiêu dùng nhận ra sản phẩm hoặc dịch vụ của các tổ chức và cá nhân khác nhau.

Việc chấp nhận bảo hộ nhãn hiệu âm thanh không chỉ tuân thủ cam kết trong Hiệp định CPTPP mà Việt Nam đã tham gia, mà còn cung cấp cho các doanh nghiệp một công cụ bảo hộ bổ sung cho tài sản sở hữu trí tuệ của họ.

2. Rút ngắn thời gian xem xét nhãn hiệu đối chứng có trước đã chấm dứt hiệu lực

Luật SHTT sửa đổi 2022 đã rút ngắn thời gian xem xét nhãn hiệu đối chứng có trước để chấm dứt hiệu lực. Trước đây, thời gian tối thiểu là 5 năm, nhưng theo Luật SHTT 2005, một nhãn hiệu đăng ký sẽ bị từ chối nếu trùng hoặc tương tự với nhãn hiệu khác đã chấm dứt hiệu lực nhưng chưa quá 5 năm.

Tuy nhiên, 5 năm được xem là quá dài và không phù hợp trong thực tế. Vì vậy, Luật SHTT sửa đổi 2022 đã rút ngắn thời gian này xuống “chưa quá 3 năm” để phù hợp với tình hình kinh tế hiện nay. Điều này đáp ứng với sự gia tăng số lượng nhãn hiệu và sự đa dạng của phương tiện truyền thông, khiến khả năng nhớ về nhãn hiệu giảm đi, đặc biệt khi nhãn hiệu đã rút khỏi thị trường.

Rút ngắn thời gian xem xét nhãn hiệu đối chứng giúp tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đăng ký và sử dụng nhãn hiệu của họ một cách dễ dàng hơn, bởi tài nguyên tên/hình nhãn hiệu đã trở nên hạn chế do sự tăng nhanh số lượng nhãn hiệu đăng ký. Điều này cũng tạo cơ hội cho các bên để đăng ký và sử dụng nhãn hiệu mà họ thực sự quan tâm và ưa thích.

3. Bổ sung dấu hiệu không được bảo hộ với danh nghĩa nhãn hiệu

Luật SHTT 2022 đã sửa đổi khoản 1 và bổ sung thêm khoản 6 và 7 cho Điều 73. Dấu hiệu không được bảo hộ với danh nghĩa nhãn hiệu như sau:

“Các dấu hiệu sau đây không được bảo hộ với danh nghĩa nhãn hiệu:

1. Dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và của các nước, quốc tế ca

…..[…]

6. Dấu hiệu là hình dạng vốn có của hàng hóa hoặc do đặc tính kỹ thuật của hàng hóa bắt buộc phải có;
7. Dấu hiệu chứa bản sao tác phẩm, trừ trường hợp được phép của chủ sở hữu tác phẩm đó.”

Luật SHTT sửa đổi 2022 đã bổ sung những điểm mới về bảo hộ nhãn hiệu đáng chú ý.

Khoản 1 đã được sửa đổi để phù hợp với việc bổ sung dấu hiệu âm thanh làm nhãn hiệu, trong đó quy định các dấu hiệu như quốc ca, quốc tế ca không được bảo hộ.

Khoản 6 đã được bổ sung để khắc phục hạn chế trong Luật SHTT 2005 về việc không có căn cứ từ chối bảo hộ nhãn hiệu ba chiều. Theo quy định mới này, các dấu hiệu là hình dạng vốn có của hàng hóa hoặc do đặc tính kỹ thuật của hàng hóa bắt buộc sẽ không được bảo hộ như một nhãn hiệu.

Những điểm mới này trong Luật SHTT sửa đổi 2022 đã đáp ứng những yêu cầu cần thiết để bảo vệ nhãn hiệu, bao gồm việc bảo hộ nhãn hiệu âm thanh và loại trừ nhãn hiệu ba chiều.

Luật SHTT sửa đổi 2022 đã có nhiều điểm mới về bảo hộ nhãn hiệu. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2023, nhưng các quy định về bảo hộ nhãn hiệu âm thanh có hiệu lực từ ngày 14 tháng 01 năm 2022. Những thay đổi và bổ sung này đã góp phần xây dựng một cơ chế đăng ký và bảo hộ nhãn hiệu minh bạch và công bằng hơn.